GONARTROZ (Diz Kireçlenmesi, Diz Kıkırdağının Aşınması ) :
Halk arasında kireçlenme, sıvı azalması gibi isimlerle adlandırılsa da, esas olarak diz kıkırdağının aşınması olarak tanımlanabilir. Orta yaştan itibaren en sık rastlanan diz problemidir. 40 yaşından itibaren hemen her insanın kıkırdaklarında zayıflama, aşınma başlar ama kalıtım, kilo fazlalığı, aşırı kullanım, devamlı zorlayıcı hareketler ve geçirilmiş travmaların kalıntıları gibi nedenlerle bazı kişilerde daha erken başlayabilir ve daha şiddetli seyredebilir.
Diz eklem yüzeyini kaplayan kıkırdaklar aşınıp inceldiği ve hatta yok olduğu için diz ekleminde şekil bozukluğu ve kemik yüzeylerin birbirine sürtünmesi nedeniyle şiddetli ağrı gibi belirtiler verir.
İlk başlarda uzun yürüyüş, merdiven çıkma ve ağır taşıma sonrası görülen ağrı, kıkırdak hasarı arttıkça kısa yürümeler, basit hareketler ile de kişiye rahatsız eder. İleri dönemlerde ise istirahat ve hatta uyku esnasında da ağrılar görülür.
Erken dönemlerde kilo azaltma, ağır yüklerden kaçınma, egzersizler, antienflamatuar ilaçlar ile rahatlama sağlanabilir ve ilerlemesi azaltılabilir. Yardımcı olarak glukozamin , kondroitin , kollajen içeren alternatif ilaçlar da denenebilir. Diz içine hyaluronik asit enjeksiyonu yapılarak eklem sürtünmesinin azaltılmasına veya kök hücre gibi enjeksiyonlar yapılarak kıkırdağın kendini tamir etmesine yardım edilmeye çalışılabilir.
Konservatif yöntemlerle rahatlatılamayan hastalarda, yaşı genç ise ve esas problem diz kemiklerindeki eğrilikten kaynaklanıyorsa, eklem eksenini düzeltici osteotomi ameliyatları düşünülebilir.
Hastanın yaşı genç değilse ve osteotomi ameliyatı için uygun değilse , halk arasında protez ameliyatı denilen eklem replesmanı ameliyatı gündeme gelir. Protezler klasik olarak dizin hem iç hem dış tarafındaki ve hatta bazen diz kapağı arkasındaki kısmı da içerebileceği gibi, dizin sadece bir kısmında aşınma varsa parsiyel (kısmi) protez olarak da uygulanabilir.