Lenfödem nedir? Neden olur? Tedavisi nasıl yapılır?

Lenfödem nedir?

Fil hastalığı olarak bilinen lenfödem; bağışıklık sistemi yardımcısı olan lenf bezlerinin tıkanması ile ortaya çıkmakta olup kol ve bacaklarda şişkinlikle belirti vermektedir. Lenf bezlerinin tıkanması sonucu kol ve bacaklarda sıvı birikimi gerçekleşir bu durum da bacaklarda ödemli bir görüntü oluşturmaktadır.

Lenfödem; lenfatik sistemin düzgün çalışmadığı anlamına gelmektedir ve belirtilerinin ortaya çıkması ile mutlaka vakit kaybedilmeden tedavisi yapılmalıdır. Lenfödem kendini vücutta bazı belirtilerle belli etmektedir ve lenfödem belirtileri şunlardır:

• Kol ve bacaklarda şişlik
• Ağrı ve rahatsızlık hissi
• Siğil benzeri oluşumlar
• Vücutta ağırlık ve sıkılık hissi
• Derinin sertleşerek kalınlaşması
• Ciltte kıvrımların oluşumu
• Deriden sıvı sızması

Hastalık nedeni ile ortaya çıkan kol ve bacaklarda şişlik oluşumu kişinin aktivitelerini yapmalarını engelleyebilir ve hareketlerini kısıtlayacak düzeye gelebilmektedir. Lenfödem teşhis edildiği anda tedavisinin yapılması şart bir hastalıktır.

Bu yazımızda lenfödem nedir, lenfödem belirtileri nelerdir, lenfödem neden olur, lenfödem nerelerde olur, lenfödem tedavisi nasıl yapılır ve lenfödem tedavisinde hangi egzersizler yapılır sorularına detaylı cevaplar vereceğiz.

Lenfödem belirtileri nelerdir?

Lenfödem, adında da geçtiği gibi ödem ile kendini belli eden yani vücudun belirli bölgelerinde şişlikler oluşturan bir hastalık türüdür. Lenfödem hastalığının en tipik belirtisi yani en çok görülen semptomu kol ve bacaklarda meydana gelen şişliklerdir. Şişliklerin yanında başka belirtiler de göstermektedir ve o belirtiler şunlardır:

• Kol ve bacaklarda şişlik
• Ağrı ve rahatsızlık hissi
• Siğil benzeri oluşumlar
• Vücutta ağırlık ve sıkılık hissi
• Derinin sertleşerek kalınlaşması
• Ciltte kıvrımların oluşumu
• Deriden sıvı sızması
• Tekrarlayan ataklarla enfeksiyon
• Görsel bakımdan deformasyon
• Hareket kısıtlılığı

Lenfödem neden olur?

Lenfödem; bağışıklık sisteminin bir parçası olan lenf bezlerinin çeşitli yollarla tıkanması sonucu meydana gelmektedir. Lenfödem oluşumuna sebebiyet verebilecek olan birçok durum vardır ve bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Radyoterapi uygulaması
• Cerrahi müdahale ile lenf bezlerinin alınması
• Travma

Lenfödem nerelerde olur?

Lenfödem, vücudun belirli bölgelerinde kendini göstermektedir ve uzun süreli yani kronik şekilde devam edebilmektedir. Lenf bezlerinin doğru bir şekilde çalışmadığı durumlarda lenfödem hastalığı gelişmektedir. Vücudun belirli bir bölümü etkileyebilir ya da birçok yerini etkileyebilir fakat lenfödem hastalığından en çok etkilenen bölüm kol ve bacaklardır.

Lenfödem tedavisi nasıl yapılır?

Lenfödem, belirtilerinin görüldüğü andan itibaren tedavisi sağlanmalıdır. Fizik tedavi servislerinde günümüz teknolojisinin gelişmesi ile beraber lenfödem tedavisinden kullanılan yöntem kompleks boşaltıcı fizyoterapidir. Kompleks boşaltıcı fizyoterapi yönteminde uygulanan işlemler; manuel lenf drenajı, kompresyon, cilt bakımı ve egzersizdir.

Manuel lenf drenajı: Ödemli bölgeden lenf sıvısı alınıp çalışan diğer lenf nodüllerine transferi sağlanmaktadır. Manuel lenf drenajı, elle yapılan özel bir yöntemdir ve derinin altındaki lenf damarlarına basınç yapılması ile devam ettirilmektedir.

Kompresyon: Manuel lenf drenajı ile aktif hale getirilmiş lenf sisteminin etkinliğini koruması adına bandajlama yöntemi ile kompresyon yapılmaktadır. Bandajlama yapılmasının amacı; lenf sıvısının tekrar aynı yerinde birikmesini önlemektir ve bu bandajlar kas aktivasyonu sırasında yüksek basınç, istirahat halinde ise düşük basınç uygulamaktadır. Tedavide kompresyon bandajları kullanıldığı gibi kompresyon çorapları da kullanılmaktadır ve tedavinin ardından mutlaka giyilmesi gereken çoraplardır. Kompresyon çorapları özel örüm tekniği ile üretilip kişilerin ölçüleri doğrultusunda alınmaktadır.

Cilt bakımı: Ödem oluşan bölgede deri katlanması durumu ortaya çıktığından cilt bakımı tedavisinde Ph değeri 5.5 olan nemlendiriciler kullanılmaktadır.

Egzersiz: Ödem bölgesinde bolca sıvı birikimi olduğundan sıvı drenajının yapılması adına kas aktivitesi yapılmalıdır. Tedavi sırasında yapılacak olan egzersizler, bandaj ve çorap eşliğinde yapılmalı ve ağır egzersizlerden kaçınılmalıdır. Lenfödem tedavisinde hastalara uygulanan egzersizler; ısınma ve pompalama, solunum ve hafif germe egzersizleridir.

Lenfödem tedavisinde hangi ezgersizler yapılır?

Lenfödem tedavisinde uygulanan egzersizlerin tedaviye büyük bir katkısı vardır. Lenfödem tedavisinde hastalara uygulanan egzersizler şunlardır:

• Remeidal egzersizler
• Kuvvetlendirme egzersizleri
• Aerobik egzersizler
• Germe egzersizleri