Behçet Hastalığı Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılır?

Behçet hastalığı, çoklu sistemleri etkileyen kronik bir inflamatuar hastalıktır. İlk olarak 1937 yılında Türk dermatolog Dr. Hulusi Behçet tarafından tanımlanmış olan bu hastalık, genellikle tekrarlayan ağız ve genital ülserler, göz iltihabı (üveit), cilt lezyonları ve eklem ağrıları ile karakterizedir. Behçet hastalığı, bir otoimmün vaskülit (damar iltihabı) hastalığı olup, küçük, orta ve büyük damarları etkileyerek sistemik komplikasyonlara yol açabilir.

Hastalık, dünya genelinde farklı sıklıklarda görülmekle birlikte, özellikle Orta Doğu, Akdeniz, Asya ve Japonya gibi bölgelerde daha yaygındır. En sık 20-40 yaş aralığında görülse de, çocukluk veya ileri yaşlarda da ortaya çıkabilir. Behçet hastalığının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin hastalığın gelişiminde önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Bu makalede, Behçet hastalığının nedenleri, belirtileri, tanı yöntemleri ve tedavi süreçleri detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Behçet Hastalığı Nedir?

Behçet hastalığı, vaskülit (damar iltihabı) ile karakterize, kronik ve tekrarlayıcı bir hastalıktır. Bağışıklık sisteminin aşırı tepkisi nedeniyle vücudun birçok bölgesinde inflamasyon gelişir. Bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırması sonucu deri, göz, eklemler, sinir sistemi ve iç organlar etkilenebilir.

Bu hastalık, genellikle belirli dönemlerde ataklar halinde seyreder. Ataklar sırasında belirtiler şiddetlenir, ardından iyileşme dönemleri yaşanır. Ancak bazı hastalarda kronik ve ilerleyici bir seyir gösterebilir. Damarların iltihaplanması, kan pıhtılaşmasına ve ciddi organ hasarlarına yol açabilir.

Behçet hastalığının en sık görülen belirtileri şunlardır:

• Ağız ve genital ülserler
• Göz iltihapları (üveit)
• Cilt lezyonları ve döküntüler
• Eklem ağrıları
• Nörolojik ve sindirim sistemi problemleri

Bu belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve hastalığın şiddeti değişken olabilir.

Behçet Hastalığı Neden Olur?

Behçet hastalığının kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik faktörler ve çevresel etmenlerin hastalığın gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Hastalığa neden olabilecek başlıca faktörler şunlardır:

1. Genetik Yatkınlık

Behçet hastalığının gelişiminde HLA-B51 geni önemli bir rol oynar. HLA-B51 genine sahip bireylerde hastalığın ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir. Ancak her HLA-B51 taşıyan bireyde hastalık gelişmeyebilir, bu da çevresel faktörlerin de önemli olduğunu gösterir.

2. Bağışıklık Sistemi Bozuklukları

Behçet hastalığı, otoimmün bir hastalık olarak kabul edilir. Bu hastalıkta bağışıklık sistemi, yanlışlıkla vücudun kendi dokularına saldırarak inflamasyona neden olur. Özellikle damarları hedef alması, hastalığın sistemik etkiler göstermesine yol açar.

3. Enfeksiyonlar ve Çevresel Faktörler

Bazı enfeksiyonların Behçet hastalığını tetikleyebileceği düşünülmektedir. Özellikle bakteriyel ve viral enfeksiyonların, bağışıklık sistemini aşırı aktive ederek hastalığın başlamasına neden olabileceği öne sürülmektedir. Bunun yanı sıra sigara, stres, çevresel toksinler ve beslenme alışkanlıkları da hastalığın gelişiminde rol oynayabilir.

Behçet Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Behçet hastalığı, birçok organ ve sistemi etkileyebilen çok yönlü bir hastalıktır. Hastalığın belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve genellikle ataklar halinde ortaya çıkar. En yaygın belirtiler şunlardır:

1. Ağız Ülserleri

• En sık görülen belirtidir (%95-100).
• Tekrarlayan aftöz ülserler şeklinde ortaya çıkar.
• Ağrılı ve beyaz renkli yaralar şeklinde görülür.
• 1-2 hafta içinde iyileşir, ancak tekrar eder.

2. Genital Ülserler

• Ağız ülserlerine benzer, ancak daha ağrılıdır.
• Sıklıkla skrotum, vulva veya kasık bölgesinde görülür.
• Zamanla iz bırakabilir.

3. Göz Problemleri (Üveit)

• Göz iltihaplanması nedeniyle bulanık görme, ışığa hassasiyet ve göz ağrısı oluşabilir.
• Tedavi edilmezse körlüğe neden olabilir.

4. Cilt Lezyonları

• Akne benzeri döküntüler, kızarıklık ve nodüller görülebilir.
• Deri hassasiyeti ve inflamasyon belirgindir.

5. Eklem Ağrıları

• Diz, ayak bileği, el bileği ve dirsek eklemlerinde ağrı ve şişlik gelişebilir.
• Eklem tutulumu kalıcı hasara yol açmaz, ancak yaşam kalitesini düşürebilir.

6. Nörolojik ve Sindirim Sistemi Belirtileri

• Sinir sistemi tutulumu baş ağrısı, denge kaybı, felç ve kişilik değişikliklerine neden olabilir.
• Sindirim sisteminde karın ağrısı, ishal ve ülserler gelişebilir.

Behçet Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

Behçet hastalığı için kesin bir laboratuvar testi bulunmamaktadır. Tanı, klinik belirtilerin değerlendirilmesi ve bazı testlerin yapılmasıyla konulur. Tanı koyma sürecinde şu yöntemler kullanılır:

Behçet Hastalığı Kriterleri:

1. • Tekrarlayan ağız ülserleri (en az 3 kez tekrarlayan)
   • Genital ülserler
   • Göz iltihaplanması (üveit)
   • Deri lezyonları ve patojenez testi (deri reaksiyonu)

Kan Testleri:

1. • HLA-B51 gen testi
   • CRP ve ESR seviyeleri (iltihap göstergeleri)
   • Otoimmün belirteçler

Göz Muayenesi:

1. • Üveit olup olmadığını tespit etmek için detaylı bir oftalmolojik değerlendirme yapılır.

Deri Paterji Testi:

1. • Hastanın derisine küçük bir iğne batırılarak bağışıklık sisteminin anormal tepkisi gözlemlenir.

Behçet Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Behçet hastalığının kesin bir tedavisi yoktur, ancak hastalığın belirtilerini kontrol altına almak ve atakları önlemek için çeşitli tedavi yöntemleri uygulanır.

1. İlaç Tedavisi

• Kortikosteroidler (Prednizon): İltihabı baskılar.
• Bağışıklık Sistemini Baskılayan İlaçlar: Azatiyoprin, siklosporin, metotreksat.
• Kolşisin: Eklem ağrısı ve deri lezyonlarını hafifletir.
• Biyolojik Ajanlar: TNF-alfa inhibitörleri gibi yeni nesil ilaçlar kullanılır.

2. Göz Tedavisi

• Kortikosteroid damlalar ve immün baskılayıcı ilaçlar kullanılır.

3. Yaşam Tarzı Değişiklikleri

• Stresin azaltılması ve sigaranın bırakılması hastalığın kontrol altına alınmasını sağlar.
• Sağlıklı ve dengeli bir beslenme önerilir.

Bilgilerim gizli kalacak mı ? Bilgilerimin üçüncü kişi ve kurumlarla paylaşılma ihtimali var mı ?

Merkezimize başvurunuz ve tedaviniz de dahil olmak üzere size ait tüm bilgiler yasal haklarınız kapsamında (TC Sağlık Bakanlığı Hasta Hakları Yönetmeliği RG 01.08.1998,23420 ) tümüyle gizli tutulmaktadır. Üçüncü kişilere hastalığınız ve tedaviniz hakkında bilgi verilmesi mümkün değildir.

Merkezimizden Fotoğraflar