ORTOPEDİ DE SIK RASTLANAN AYAK PROBLEMLERİ
Halluks Valgus (Bunion) :
Ayak başparmağının dış tarafa doğru eğilmesi ve bunun sonucunda başparmak kökünde iç tarafta ağrılı bir çıkıntının ortaya çıkmasıdır. Oldukça sık rastlanır, orta yaş kadınlarda daha çok görülür. Hatalı ayakkabı seçimi, genetik yatkınlık, 1. tarak kemiği açısının fazla olması, düz tabanlık, 2. tarak kemiğinin uzun olması gibi nedenler bu rahatsızlığın ortaya çıkmasını kolaylaştırır.
Başparmak içeri doğru eğrildikçe diğer parmakları da sıkıştırarak onlarda da şekil bozukluğuna yol açar. İç tarafta büyüyen kemik çıkıntısı ayakkabı tarafından ezilerek ağrılı hale gelir.
Çok erken dönemde ayakkabı seçimine dikkat ederek ve bazı aparatlarlarla ilerlemesi durdurulabilir. İlerlemiş ve ağrı yapan, ayakkabı giymeyi ve yürümeyi zorlaştıran durumlarda ortopedi uzmanının yapacağı ameliyat ile bu deformite düzeltilir.
Tedavide sadece kemik çıkıntının traşlanması işe yaramaz, esas neden olan kemik deformitesinin ameliyatla düzeltilmesi gereklidir.
Ayak Küçük Parmak Deformiteleri :
Başparmak dışındaki diğer parmaklarda da şekil bozukluğu ve bunun sonucunda ayakkabı giymekte zorluk yine oldukça sık karşılaşılan durumlardır. En sık rastlananı parmak eklemlerinin bükük olması durumu (çekiç parmak) dur. Çeşitli nedenlere bağlı olabilir. Dar ayakkabı, genetik nedenler, halluks valgusun diğer parmakları sıkıştırması , 2. tarak kemiğinin uzun olması, ayak kaslarındaki dengesizlikler vs. Bu deformiteler ayakkabı giyme esnasında ağrıya ve ayak eklemleri civarında nasırlara yol açarak rahatsızlık verebilirler. Geniş ayakkabı, çeşitli aparatlar gibi konservatif tedavilerle hasta rahatlamazsa ortopedi uzmanının yapacağı ameliyatlarla düzeltilebilirler.
Topuk Dikeni :
Halk arasında topuk dikeni olarak adlandırılan bu durum topuk kemiğinin altında ağrı ile kendini belli eder. Esas olarak ayak tabanının saran plantar fascia denilen kalın bağ dokusunun zedelenmesi sonucu bu dokunun topuk kemiğine yapıştığı yerde oluşan kireçlenme ile röntgen belirtisi verir.
Ağrı sabah ilk ayağa kalkınca, veya bir süre oturduktan sonra yürümeye başlayınca daha sıktır. Tedavide çeşitli ilaçlar, tabanlıklar, geçmezse enjeksiyonlar, ESWT (taş kırma), fizik tedavi gibi yöntemler uygulanır. Bunlara rağmen düzelmeyen nadir vakalarda ameliyat gerekebilir.
Düz Tabanlık :
Çocukluk çağında ayak kavsinin yeterince gelişmemesi veya erişkin çağda ayak tabanını destekleyen yapıların zayıflaması sonucu ortaya çıkabilir. Ayakkabılarda deformasyon, yürüyüş ve uzun süreli ayakta kalmadan sonra ağrı gibi belirtiler verebilir ve ileri durumlarda ayak kemiklerinde kireçlenmeye neden olarak kalıcı deformasyon ve ağrıya yol açabilir. Egzersiz, tabanlık, uygun ayakkabı seçimi ile semptomlar hafifletilmeye çalışılır. İleri durumlarda ortopedi uzmanının uygulayacağı çeşitli ameliyatlar gerekebilir. Bu ameliyatalar oldukça ciddi ameliyatlardır ve ameliyat sonrası birkaç ay süre ile ayağın alçıda kalması gerekebilir.
Parmak Nasırları :
Ayak parmaklarındaki çeşitli deformiteler nedeniyle parmağın belirli bölgelerinin ayakkabı tarafından uygulanan basınç nedeniyle o bölgelerde nasır dediğimiz deri kalınlaşmaları görülebilir. Ayak derisi, ayakkabı ile alttaki deforme kemik arasında sıkışmaktadır ve buna cevap olarak o bölgede deri kalınlaşır. Her nasırın altında mutlaka bir kemik çıkıntısı vardır. Nasırlar çok ağrılı olabilir ve ayakkabı giymeyi çok güçleştirir. Nasır tedavisinde öncelikle o bölgeye olan basıncın azaltılması lazımdır, bunun için geniş, sıkmayan ayakkabılar giyilmeli ve nasır koruyucular kullanılmalıdır. Bunlarda rahatlamayan hastalarda ortopedi uzmanı tarafından nasır cerrahi olarak alınır, bu esnada altta baskı yapan kemik bölgesinin de alınması gereklidir.
Tırnak Batması :
Ayak başparmağı tırnağının yanındaki deri altına batarak o bölgede iltihap oluşturmasıdır. Dar ayakkabı, tırnağın derin kesilmesi, bilinçsiz pedikür, ayak hijyenine dikkat edilmemesi ve parmaklardaki deformiteler nedeniyle gelişebilir.
Öncelikle dar ayakkabıdan kaçınılması, tırnağın düzgün kesilmesi, ayak hijyenine dikkat edilmesi,enfeksiyon varsa antibiyotik tedavisi, ılık banyolarla tırnak çevresinin yumuşatılması, tırnakla tırnak yatağı arasına temiz pamuk gibi engeller konması suretiyle konservatif yöntemler uygulanmalıdır. Bu önlemlere rağmen problem devam ediyorsa ortopedi uzmanı tarafından tırnak yatağı revizyonu denilen ameliyat uygulanır, bu ameliyatta tırnağın batan kısmı germinal matriks denilen kök kısmıyla birlikte çıkartılır.
